Πως αντιλαμβάνεσαι οτι κάποιος εχει .....παράνοια

Ο όρος "παράνοια" είναι αρκετά παλιός και πλέον δεν υφίσταται ως κλινική ή άλλη διάγνωση παρόλο που μπορεί να δείτε να τον χρησιμοποιούν. Συγκεκριμένα έχω την πληροφορία ότι το τελευταίο βιβλίο διαγνωστικών κριτηρίων ψυχικών νόσων (DSM) που τον περιλαμβάνει είναι το ΙΙΙ-R. Αναφερόταν σε ανθρώπους που έχουν την αίσθηση πως κάτι πολύ ακραίο συμβαίνει υπέρ ή εναντίον τους με αποτέλεσμα να τροποποιούν τη ζωή τους με βάση αυτή την πεποίθηση παρά με βάση την πραγματικότητα σε βαθμό που να εμποδίζει σοβαρά τις σχέσεις με τους γύρω τους. Είναι μια καταφυγή δηλαδή σε αυτό που λέμε νεο-πραγματικότητα. Ως σύμπτωμα μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ασθένειας όπως η σχιζοφρένεια ή γενικά μια ψύχωση αλλά και μια οριακή προσωπικότητα. Η βαθιά δυσπιστία που αποτελεί την ρίζα της παρανοϊκότητας είναι απόρροια ενός εξίσου βαθέος τραύματος που έχει να κάνει με το ότι κάποιος-κάποια κάποτε "κατάφερε να κοροϊδέψει" τον πάσχοντα. Κατάφερε δηλαδή να εμπαίξει το εγγενές πάθος του ανθρώπου αυτού, τον έρωτα μέσα του. Κι όταν λέμε "κατάφερε να τον κοροϊδέψει" εννοούμε πως κατάφερε να τον κάνει να πιστέψει και να επενδύσει σε κάτι που απ'έξω, απ'τη μεριά του "φαρσέρ" δηλαδή, φαινόταν αστείο. Αυτή η ταπείνωση των συναισθημάτων είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο τραύμα ως προς την επούλωση και όσο πιο μικρός είναι κάποιος όταν του συμβαίνει δεν αποκλείεται να θυσιάσει μεγαλώνοντας την "καλή του πρόθεση και πίστη" για πάντα προκειμένου να μη ξανασυμβεί αυτό. Πρόκειται για μια απ'τις πιο σκληρές ματαιώσεις. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος έγραψε κάποτε σε ένα τραγούδι του γι'αυτό ακριβώς το θέμα:

"Κάποτε θά'ρθουν να σου πουν

πως σε πιστεύουν, σ'αγαπούν 

και πως σε θένε.

 

Έχε το νου σου στο παιδί

Κλείσε την πόρτα με κλειδί

Ψέματα λένε!"

 Ο παρανοϊκός άνθρωπος δηλαδή είναι ένας έξυπνος άνθρωπος που επενδύει τεράστια ποσά ενέργειας και ευφυΐας για να "προλάβει" το κακό... Η πράξη ή αλλιώς η εκδραμάτιση της παράνοιας είναι το παρανοϊκό παραλήρημα και πολλές φορές περιλαμβάνει αρκετές πτυχές της πραγματικότητας ώστε να είναι αρκετά δύσκολο να το διακρίνει κανείς. Η παράνοια λοιπόν σε μέσες άκρες είναι μια επιφυλακή, μια εγρήγορση που μοιάζει με "προετοιμασία για πόλεμο", τσακωμό, σωματική βία, διάλυση σχέσεων κ.λπ. με σκοπό να υπερασπιστεί κάτι "αθώο, αφελές" που όμως το έχει τόσο ανάγκη σαν άνθρωπος. Έτσι ο κόσμος μετατρέπεται σε ένα βρώμικο σκοτεινό τούνελ με φωτεινές εναλλαγές τους σταθμούς του, που αποτελούν την πλήρωση μιας ανάγκης ή μιας ηδονής. Και φυσικά τις ναρκισσιστικές ικανοποιήσεις του "ξεσκεπάσματος διαφόρων δολοπλοκιών"...